Inleiding

Onder weerstand wordt het geheel van emotionele en rationele reacties op een opgelegde verandering verstaan (Kayzel, 1993). Gravenhorst beweert dat weerstand het gedrag dat mensen vertonen om zichzelf te beschermen tegen een verandering (2009). Omdat ik erg geïnteresseerd ben in het onderwerp weerstand heb ik samen met Melissa en Finn een deel van de les verzorgt. De theorie van de Roos van Leary is behandeld en een passende oefening is geïntroduceerd en toegepast. De les begon al met enig wat weerstand doordat het lokaal voor een aantal obstakels in het programma zorgde.

 

Wanneer ervaar jij weerstand? Hoe uit zich dit normaal gesproken?

Ik heb gemerkt dat ik zelf in de weerstand schiet als mensen enorm overtuigd zijn van hun gelijk en er geen ruimte is voor andere meningen. Ik vind het verschrikkelijk als iemand zijn of haar inzichten niet kan delen omdat deze niet worden toegestaan door de andere persoon. Wat in het verlengde hiervan ligt, waardoor mijn nekharen rechtovereind gaan staan, is als mensen hun zin doordrammen. Mijn weerstand kan zich dan in verschillende manieren uitten. Ik kan er vol tegenin gaan en diegene vertellen dat er ook nog een andere kant van de medaille is, maar meestal zwijg ik en ga ik de discussie niet aan. Meestal kies ik ervoor om te zwijgen als het grotere groepen betreft. Ik zal dan niet diegene zijn die erdoorheen probeert te blèren en zal niet mijn standpunt naar voren brengen. De relatie tussen mij en die persoon is mij vaak meer waard dan de (uit de hand gelopen) discussie.

 

Hoe verklaar je dit?

Deze situatie kan ik herleiden naar mijn gezinssituatie. Ik zit in een gezin met 5 kinderen waarvan een aantal een sterke mening hebben. Er is altijd wel iemand die iets te vertellen heeft, of zijn of haar mening ergens over wilt uitte dat regelmatig leid tot een discussie. Ik vind het leuk om te luisteren naar de rest, en steek daar dan het meeste van op. Op die manier kan ik rustig mijn eigen visie en mening vormen, en als ik het ergens echt niet mee eens ben dan zal ik het ook zeker niet laten om te uitten.   

 

Wat doe jij om weerstand bij anderen om te buigen?

Ik merk dat ik het nog erg lastig vind om de weerstand bij andere weg te nemen. Tijdens de minor heb ik veel weerstand ervaren vanuit de klas. Veel dingen werden ervaren als ‘niet interessant’ of ‘daar leer ik niets van’ e.d. Het gevolg hiervan was dat veel mensen minder goed meededen in mijn ogen. Dit is een vorm van weerstand waarin ik enorm ga compenseren. Ik wil dat het leuk en gezellig blijft en iedereen in de klas het prettig heeft. Hierdoor ga ik heel enthousiast doen en steek ik veel energie in de sfeer onderling. Ook probeer ik te luisteren en te begrijpen wat er wordt gezegd om erachter te komen waar die weerstand vandaan komt. Veelal hoorde ik een van de leerstoornissen van Senge naar voren komen: de vijand zit buiten. Dit houdt in dat men de neiging heeft om iets of iemand buiten zichzelf de schuld te geven als er iets misgaat. Het kwam door het rooster, de mensen in de klas of de docenten die niet lesgeven zoals hun het graag zouden willen. Tijdens één van de interventies van het vak 'Begeleiden en Trainen' heb ik de ietwat negatieve sfeer in de klas ook besproken en verteld dat ik er moeite mee had. Het bleek dat mijn gedrag in deze situatie (overcompenseren) hoogstwaarschijnlijk geen effectieve manier was om de weerstand in de klas weg te nemen. Eén van de opmerkingen van mijn intervisiegroep was: Is het jouw taak om deze weerstand weg te nemen? Eigenlijk heb ik alleen mijzelf ermee. Het koste mij bergen energie om de weerstand door middel van enthousiasme proberen weg te nemen en ik bereikte mijn doel er totaal niet mee. Erg interessante situatie als je het mij vraagt.

 

Wat is jouw visie op het omgaan met weerstand in organisaties?

 Tijdens het vak 'Praktijkopdracht' heb ik zelf ervaren hoe het is om mensen in een organisatie te hebben die verschillende vormen van weerstand tonen. Een mevrouw wilde niet meedoen aan onze interviews en had daar zo haar redenen voor. Door middel van gesprekken waarin wij haar gevoel erkent hebben en erachter zijn gekomen wat haar reden was voor de weerstand is het ons gelukt om haar toch te laten participeren met ons onderzoek. Ik denk dat je als organisatie hier zorgvuldig mee om moet gaan en nieuwsgierig moet blijven naar de beweegredenen van een ander. Vaak heeft het te maken met eerdere ervaringen of bescherming voor hunzelf. Bied een luisterend oor voordat je jouw oordeel over deze persoon klaar hebt.